به گزارش روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات، ایوان تاریخی باب القریش که میراث ارزشمندی از هنر و معماری ایرانی و اسلامی است، در قسمت غربی صحن حرم مطهر امامین جوادین علیهم السلام قرار داد.

متخصصان ستاد بازسازی عتبات عالیات در بررسی‌های کارشناسی برای آغاز عملیات مرمت و بهسازی، متوجه می‌شوند که نمای این ایوان تاریخی در ادوار گذشته آئینه‌کاری مقرنس و پیش از آن کاشی‌کاری بوده است که در طراحی جدید مقرنس‌های آئینه‌کاری گذشته جای خود را به طرح‌های جدیدی از مقرنس‌های مسی با پوشش طلا داده است.

در ایوان جدید باب القریش که اکنون در آستانه رونمایی قراردارد، بیش از 3هزارو500قطعه به‌کار  رفته که جلوه‌ای از چندین هنر ایرانی و اسلامی شامل معماری، گچ‌بری، گره چینی، مقرنس، مینا کاری، خطاطی، قلمزنی و طلاکاری است.حدود 30 استادکار برجسته در کار بهسازی و ساخت این ایوان باشکوه مشارکت داشته‌اند.

مشخصات فنی پروژه

ارتفاع ایوان تاریخی باب القریش در حدود 9متر و دهنه ورودی آن حدود4.8متر است.

بررسی‌های دقیق‌ کارشناسی نشان می‌دهد که قدمت کاشی‌کاری‌های ایوان به حدود سال 1332هجری قمری و دوره قاجار برمی‌گردد.در برخی از کاشی‌کاری‌های سایر نقاط صحن مطهر نیز نام ناصرالدین شاه به وضوح قابل مشاهده است که موید قدمت تاریخی این سازه و نقش استادکاران و هنرمند ایرانی در ساخت آن است.

تولیت حرم مطهر امامین جوادین علیهم السلام با توجه به آسیب‌هایی که به نمای ایوان باب القریش وارد شده بود و نیز لزوم هماهنگی میان دو ایوان باب المراد و باب القریش، درخواست بازسازی، مرمت و طلاکاری این ایوان را به ستاد بازسازی عتبات ارائه می‌کند و به این ترتیب پروژه مرمت و طلاکاری این ایوان تاریخی در دستورکار معاونت صنعتی و هنری ستاد بازسازی عتبات عالیات قرار می‌گیرد.

در سال‌های گذشته، ایوان «باب المراد» که در نقطه قرینه با ایوان باب القریش و در ضلع شرقی حرم مطهر واقع شده، به دست متخصصان ستاد بازسازی عتبات عالیات مرمت و بهسازی و با نمای طلا تزئین شده بود.

کار باز طراحی ایوان توسط مهندس احمد احمدی فاخر و زیر نظر مهندس محمد کریمی معاون صنعتی و هنری ستاد بازسازی عتبات عالیات صورت می‌گیرد.براساس طراحی جدید، مقرنس‌های آئینه‌کاری گذشته جای خود را به طرح‌های جدیدی از مقرنس‌های مسی که با طلا آبکاری شده است، می‌دهد.

استادکاران و هنرمندان ایرانی برای ساخت این مقرنس زیبا از روش قالب معکوس گچی که توسط استاد حسین شیخی ساخته شده است، استفاده می‌کنند.کار ساخت و مونتاژ قطعات مقرنس‌ مسی که بر روی قالب گچی ساخته شده، توسط استادکارانی چون استاد پاکدل، عمادیان و نباتی در مشهد مقدس صورت گرفته است.

پس از اتمام مراحل ساخت در ایران، قطعات مسی به کاظمین منتقل و توسط تیم آب‌کاری به مدیریت دکتر حسینی با لایه نازکی از طلا به ضخامت حدود 12 میکرون پوشش داده می‌شود و توسط استاد شیخی و قدرت الله جهاندیده نصب می‌شود.هزینه طلای این پروژه را تولیت حرم مطهر امامین جوادین علیهم السلام تامین کرده است.

در قسمت پائین‌مقرنس‌ها، کتیبه قرآنی زیبایی طراحی و اجرا شده است.در این کتیبه آیه 23سوره شوری مشهور به آیه مودت اهل بیت و اجر رسالت به خط استاد مقدم قرارداد.

این آیه شریفه، توسط دستگاه‌های دقیق CNC بر روی ورقه‌های مسی تراشیده و با حاشیه زیبای اسلیمی آراسته شده که پس از میناکاری توسط استاد حیدری، با طلا آبکاری شده است.

در زیر کتیبه قرآنی و در قسمت بالای در ورودی مطلا نیز کتیبه حدیث طراحی و اجرا شده است.در این کتیبه، حدیث مشهور سفینه نجات اهل بیت از رسول اکرم(ص) به خط استاد مقدم با حاشیه‌های زیبای اسلیمی قلمزنی شده است که نیم ترنج‌های اسلیمی در بالای نوشته حدیث، زیبایی کتیبه را دو چندان کرده است.

در  طرفین چارچوب در ورودی ایوان نیز از نقوش اسلیمی و خطائی که در برگیرنده اسامی 14معصوم می‌باشد به شکل شجره معصومین استفاده شده است.

کار قلمزنی این نقوش توسط گروهی زیر نظر استاد سیدمصطفی احمدی در اصفهان صورت گرفته است.خطاطی اسامی معصویمن(ع) نیز توسط استاد خوانساری درون ترنج‌های داخل اسلیمی صورت گرفته و توسط استاد حیدری میناکاری و توسط گروه دکتر حسینی، با طلا آبکاری شده است.

افزون بر این، در ایوان باب القریش، دو قاب گره چینی نیز طراحی و اجرا شده است.

کار ساخت قطعات گره نیز توسط گروه استاد خزعلی صورت گرفته است.هر قاب شامل 39 شمسه و در مجموع 78شمسه می‌بیاشد که اسمائ الحسنی به خط استاد خوانساری نقش بسته است.

در مجموع حدود 3هزارو500قطعه در کل ایوان باب القریش توسط حدود 30استادکار و هنرمند ایرانی از نقاط مختلف کشور به زیباترین شکل ساخته و نصب شده است.

این سازه زیبا که در آستانه رونمایی قراردارد،  نشانی از ارادت ایرانیان به آستان اهل بیت به‌ویژه پدر و فرزند بزرگوار امام هشتم که در شهر کاظمین مدفون هستند، می‌باشد.

پروژه ایوان باب القریش  که پروژه ای از پروژه‌های «طاها»  محسوب می‌شود، به مدیریت معاونت صنعتی و هنری ستاد بازسازی عتبات و با طراحی و نظارت عالی بر روی تولید واجرای توسط مهندس احمد احمدی فاخر (جاسمی) صورت گرفته است.

سرپرست مقیم پروژه طاها مهندس کریم امیر ابراهیمی و ناظران مقیم، مهندس زارعیان و مهندس روشنی و مهندس محمد قهستانی و به پشتیبانی اقای ابویی و شمس و مدیریت اعزام نیرو اقایان نعیمی و عبد الخالقی و امور مالی اقایان صادقیان و ناطقی ما را در انجام این پروژه یاری کرده اند.